روش های جمع آوری زهر زنبور عسل را بشناسید

یکی از خاص ترین فرآورده های زنبور عسل که از گذشته تا به امروز مورد توجه بوده و در سال های اخیر توجه بیشتری به آن شده، زهر زنبور عسل است. برخلاف برخی افراد که گمان می کنند استفاده از زهر زنبور عسل برای زهر درمانی مربوط به قرن های اخیر است، باید گفت که یونانیان و رومیان باستان نیز از زهر زنبور عسل برای مصارف درمانی استفاده می کردند. آنچه که در سال های اخیر تغییر کرده نوع و نحوه جمع آوری و فرآوری زهر زنبور و همچنین روش های استفاده از آن است.

در گذشته بیشتر به جای استفاده از خود زهر، از نیش زنبور عسل استفاده می شد. به دلیل عدم توانایی در جمع آوری زهر به صورت مجزا، به کمک زنبور و تحریک آن برای نیش زدن، زهر وارد بدن انسان می شده است. خوشبختانه در سال های اخیر با پیشرفت تکنولوژی و همچنین افزایش سطح آگاهی در مورد این ماده، روش های مختلف دیگری برای استخراج زهر تدوین و مورد اجرا قرار گرفته است.

امروز دیگر نیازی نیست که فرد برای اینکه بتواند از خواص زهر زنبور عسل استفاده کند، حتما در معرض نیش زنبور قرار بگیرد. بلکه زهر به صورت های مختلفی استخراج شده و سپس در مواد دارویی متنوعی مورد استفاده قرار می گیرد یا به صورت تزریقی وارد بدن فرد می شود.

در این مطلب تلاش شده تا به معرفی برخی از روش های استخراج و فرآوری زهر زنبور عسل اشاره کنیم. البته لازم به ذکر است که تمامی این روش ها در طول زمان ممکن است با تغییراتی مواجه شده و در نتیجه روش های مدرن تر و جدیدتری به آن اضافه شود. با این حال بد نیست با روش های فعلی و برخی روش های قدیمی آشنا شویم.

روش F.Flury روشی قدیمی برای استحصال زهر زنبور
اولین و معتبر ترین روشی که برای جمع آوری زهر زنبور عسل در نظر گرفته شد، روش بود که به نام اف فلوری معروف گشت. اگر چه این روش امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما بد نیست تاریخچه استحصال زهر زنبور عسل را با همدیگر مورد بررسی قرار دهیم.در این روش ابتدا تعداد زیاد زنبور که تعداد آنها بیشتر از ۱۰۰ عدد زنبور است را درون یک بطری قرار می دهند. پس از اینکه زنبورها به داخل بطری رفتند، دهانه آن را با یک کاغذ صافی می پوشانند که به ماده اتر آغشته شده است.

تحقیقات نشان داده که ماده اتر می تواند باعث تحریک زنبوران شده و کاری کنند تا آنها به حالت رخوت فرو رفته گمان کنند که در یک خطر دسته جمعی قرار گرفته اند. در نتیجه زنبورها تلاش می کنند تا با نیش زدن و خارج کردن زهر، از خود و جمعیتی که در آن بطری قرار گرفته اند حمایت کنند.

زهر بر روی شیشه و روی دیگر زنبورها ریخته می شود. پس از این که زنبورها به حالت نیمه جان در آمدند آنها را از بطری خارج کرده و زهرهایی که روی شیشه ریخته بوده را جمع آوری می کنند. در این روش زنبورها پس از اینکه به طور کامل خشک شدند و اثر زهر از روی بدن آنها جدا شد، دوباره به کندو بازگردانده می شوند.در این روش با توجه به اینکه زنبورها جسم خارجی را نیش نزده اند، بدون اینکه به بدن آنها آسیب وارد شود می تواند به زندگی خود ادامه دهند. همین موضوع کمک می کند تا زهر بدون از بین رفتن زنبورها جمع اوری شود.

این روش استخراج زهر زنبور عسل مشکلاتی را در پی دارد. یکی از مهم ترین مشکلاتی که وجود دارد این است که در این روش تمامی زهر از بدن زنبور جدا نمی شود. علاوه بر این، ممکن است بسیاری از زنبورها در مرحله ای که مورد شستشو قرار می گیرند از بین بروند. همچنین خالص کردن زهری که در این روش به دست می آید بسیار سخت بوده و باید با دقت و وسواس ویژه انجام شود.

روش موچین و لام برای جمع آوری زهر زنبور عسل
روش دوم که برای جمع آوری و فرآوری زهر زنبور عسل مورد استفاده قرار می گیرد استفاده از موچین و لام است. این روش یکی از بهترین روش های استخراج زهر زنبور عسل شناخته می شود؛ اما بزرگترین مشکلی که دارد این است که بسیار کند بوده و نمی تواند میزان زهر مورد نیاز را تامین کند.

روش کار به این صورت است که زنبور با استفاده از یک موچین گرفته شده در نتیجه گمان می کند که در یک خطر جدی قرار گرفته است. در چنین شرایطی شکم او را روی یک لام قرار می دهند. زنبور از انتهای شکم خود یک قطعه کوچک از زهر را خارج می کند. این صفحه می تواند به جای شیشه جنس های مختلف دیگری داشته باشد؛ اما همانطور که گفته شد بزرگترین مشکل آن سرعت بسیار پایین آن است.

البته مزایای فراوان این روش نیز نباید نادیده گرفته شود. در این روش به زنبور آسیب کمتری وارد می شود. زهر جمع آوری شده نیز به راحتی قابل جمع آوری بوده و مشکلی از این بابت وجود ندارد. نکته بسیار مهم این است که زهره جمع آوری شده در این روش می تواند تا 2 سال اثرات خود را حفظ کرده و خواص مختلف را برای بدن انسان بگذارد. شاید اگر روش موچین و لام کند نبود و مشکل سرعت برطرف می شد، بهترین روش برای استخراج زهر زنبور عسل و فرآوری آن به شمار می رفت.

شوک الکتریک  ی               ؛ روش رایج استخراج زهر زنبور عسل
پر کاربردترین روش در دنیای امروز برای جمع آوری و فرآوری زهر زنبور عسل، استفاده از جریان الکتریسیته و شوک الکتریکی است. اگرچه بسیاری از افراد گمان می کنند دستگاه های زهرگیر الکتریکی جدید هستند؛ اما قدمت استفاده از شوک الکتریکی برای جمع آوری زهر زنبور به ۷۰ سال پیش باز می گردد. البته در آن زمان مشکلات زیادی وجود داشت و اولین استفاده کنندگان از این روش نمی توانستند به درستی از زهر های جمع آوری شده استفاده کنند.

در سال های اخیر و با پیشرفت تکنولوژی، دستگاه های پیشرفته تر ایجاد شده تا زهر زنبور به بهترین شکل جدا شده و در نتیجه امکان استحصال زهر وجود داشته باشد. این روش با تنوع بسیار بالایی انجام می شود و دستگاه های متنوعی در این زمینه تولید و روانه بازار شده اند.

روش زهرگیری در مدل شوک الکتریکی این است که یک جریان الکتریسته به زنبور القا می کند که او و کلونی در خطر هستند. در نتیجه زنبور تلاش می کند تا با زدن نیش و ریختن زهر به روی شیشه ای که در قسمت پایینی دستگاه تعبیه شده، از کندو محافظت و مراقبت نمایند. همین کار باعث می شود تا زهر زنبور عسل در روی شیشه قرار گرفته و پس از مدتی زهرهای خشک شده از روی شیشه جمع آوری و برای بسته بندی و فرآوری آماده شود.

در این روش به زنبور عسل آسیب چندانی وارد نمی شود و زنبور ها می تواند به زندگی خود ادامه دهند. البته برخی از دانشمندان بر این باورند که کارایی زنبورهایی که به آنها شوک الکتریکی وارد می شود، نسبت به دیگر زنبورها برای انجام وظایفشان کاهش پیدا می کند. به همین علت برخی از دانشمندان بر این باور هستند که کندوهایی که قرار است از آنها زهر زنبورعسل جمع آوری شود، باید به صورت مجزا از کندوهایی باشند که انتظار جمع آوری عسل و دیگری فرآورده های مورد نیاز انسان را دارند. بهتر است این کندوها بیشتر به استحصال زهر اختصاص داده شوند.